Praktijkvoorbeelden LOB

In Rotterdam werken Zadkine (mbo) en verschillende vo-scholen samen in het project ‘Glansrijk Doorstromen’. Dit project biedt leerlingen uit de derde en vierde klas vmbo de kans om kennis te maken met het mbo. Gedurende vijf weken volgen zij één dag per week lessen bij Zadkine, waarbij de focus ligt op het ontwikkelen van de vaardigheden die nodig zijn om succesvol te kunnen studeren aan het mbo. Het doel is om de motivatie van de leerlingen te vergroten en hen een betere start te geven bij hun vervolgopleiding.

Miranda Zandbergen en Marcel Bremer (Onderwijs & Kwaliteit), zijn vanaf het begin betrokken bij de uitvoering en verdere ontwikkeling van Glansrijk Doorstromen.

Een praktische insteek: vaardigheden voor succes
“Glansrijk Doorstromen is een project waar ik volledig achter sta. Dit is het tweede jaar dat we het aanbieden aan vo-scholen die zich hebben aangemeld. We begonnen het project vóór de coronaperiode met een iets andere benadering, maar door de jaren heen hebben we het verder ontwikkeld. Dankzij een subsidie van de gemeente kunnen we het project nu verder uitbreiden en meer scholen betrekken.”
De vo-coördinator speelt een belangrijke rol in de verbinding tussen de scholen en Zadkine. Daarnaast hebben vier docenten bij Zadkine extra uren gekregen om lessen te verzorgen voor de vo-leerlingen die een dag per week deelnemen aan het programma. 

Motivatie van leerlingen en communicatie met ouders
Een vraag die vaak gesteld wordt, is voor welke leerlingen Glansrijk Doorstromen het meest geschikt is. Miranda Zandbergen legt uit: “Leerlingen kiezen zelf om deel te nemen. Wat ons opvalt, is dat vooral derdejaars leerlingen, die hun motivatie voor school wat verloren hebben, gedurende het project veel meer motivatie ontwikkelen. Ze krijgen meer inzicht in waarom ze het ‘doen’.”
Het project richt zich op het versterken van de intrinsieke motivatie van vmbo-leerlingen, in plaats van de vaak aanwezige extrinsieke motivatie. Dit wordt bereikt door leerlingen te helpen hun eigen passies en talenten te ontdekken.

“Om hen bij dit proces te ondersteunen, werken de leerlingen tijdens het programma met een agenda en een werkboek. In het werkboek staan verschillende opdrachten die hen helpen reflecteren op hun eigen talenten, drijfveren en mogelijkheden. Het Ikigai-model vormt hierbij de basis. Aan het einde van het programma maken de leerlingen een vlog waarin ze laten zien wat ze hebben geleerd. Deze vlog wordt niet alleen beoordeeld door hun eigen docent, maar ook door een docent van het mbo. Dit biedt een waardevol leermoment voor de leerlingen, omdat ze ontdekken dat beoordelingen op het mbo vaak anders zijn dan op het vmbo. Op het mbo ligt de nadruk meer op het proces: welke stappen hebben ze gezet om hun doelen te bereiken?”

Deze aanpak helpt leerlingen niet alleen om zich bewust te worden van hun talenten, maar ook om het belang van een zelfstandig leerproces te begrijpen, wat hen goed voorbereidt op de volgende stap in hun onderwijsloopbaan.

“Wat we merken, is dat ouders vaak twijfelen wanneer ze horen dat reguliere lessen uitvallen voor dit project. Ze vinden de reguliere vakken belangrijker. We moeten nog werken aan de communicatie richting ouders, om duidelijk te maken dat de voorbereiding op het mbo essentieel is en mogelijk zelfs belangrijker dan vakken als natuurkunde.”   

Verandering in lesgeven en leerervaringen
“De ervaringen van zowel leerlingen als docenten zijn positief. Vo-docenten melden dat oud-leerlingen die naar het mbo zijn doorgestroomd, grote verschillen ervaren. Op het mbo is er veel meer zelfstandigheid vereist en leerlingen moeten zelf meer ontdekken. Dit is ook wat de leerlingen van Glansrijk Doorstromen terugkoppelen. Ze merken dat ze meer verantwoordelijkheden krijgen en dat het ontwikkelen van vaardigheden zoals plannen en organiseren essentieel is voor hun succes op het mbo.”
Deze bevindingen hebben er bij sommige vo-docenten toe geleid om hun manier van lesgeven aan te passen. Ze geven nu minder sturing en richten zich meer op coachen, zodat leerlingen zelfredzamer worden. Dit is een belangrijke stap in de ontwikkeling richting het vervolgonderwijs.

De toekomst van het project: versterken van samenwerking
“Dit jaar bevinden we ons in een cruciale fase. We hopen dat vo-scholen nog meer betrokken raken bij de ontwikkeling van Glansrijk Doorstromen en dat we het project verder kunnen uitbreiden. We hebben immers een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Zeker als je kijkt naar het vsv-percentage in Rotterdam, is het duidelijk dat we iets moeten veranderen. Dit project helpt leerlingen gemotiveerd toe te werken naar een mbo-opleiding.”

Glansrijk Doorstromen is niet alleen een waardevol initiatief voor de leerlingen die deelnemen, maar biedt ook kansen voor vo-docenten om hun manier van lesgeven te heroverwegen en te verbeteren. Door de samenwerking tussen vo-scholen en Zadkine kunnen we leerlingen helpen om zelfverzekerder en beter voorbereid door te stromen naar het mbo.