Nieuws

Uit onderzoek komt naar voren dat dit soort portfolio-instrumenten alleen effectief zijn als de student hierin voldoende wordt begeleid. Veel studenten zijn namelijk nog niet in staat om zelfstandig te reflecteren op hun ambities, kwaliteiten en motieven. Daardoor ervaren ze instrumenten als het POP als weinig zinvol. Ook kan het aantal reflectieopdrachten en het aantal op te stellen leerdoelen de betrokkenheid en motivatie van studenten negatief beïnvloeden.

Als studenten tot een goed reflectieproces komen, krijgen ze inzicht in wat ze moeten leren, hoe ze het beste leren en wat ze aan ondersteuning nodig hebben. Dit zijn voor studenten de eerste vereisten voor zelfsturend leren.

Vervolgens is het belangrijk dat studenten de uitkomsten van reflectie kunnen omzetten in verbeteracties. Daarvoor zijn aanvullende competenties nodig, zoals zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, initiatief nemen en motivatie om te leren en te plannen. Goede begeleiding is dus cruciaal voor een zinvolle inzet van portfolio-instrumenten.

Lees het volledige rapport

In dit praktijkvoorbeeld vertellen havo-docent en decaan Stefan Kras van de Johan de Witt Scholengroep en Jessica Visser van De Haagse Hogeschool waarom het LOB-cv zo’n fijne en laagdrempelige manier is om leerlingen te laten nadenken over hun studiekeuze.

Download het praktijkvoorbeeld van de maand

Dat hebben Albeda, Friesland College, Gilde Opleidingen, ROC Midden Nederland, Zadkine, het Nederlands Jeugdinstituut en ECBO tussen 2019 en 2022 onderzocht. Gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek en onder begeleiding van een wetenschappelijke begeleidingscommissie.

Benieuwd naar de interventies die je kunt toepassen om deze kwetsbare groepen succesvol door het onderwijs te leiden en hen te laten doorstromen naar een passende vervolgopleiding of duurzame (arbeids)participatie?

Lees dan meer over dit onderzoek en alle kennisproducten die hieruit zijn ontstaan op deze webpagina.

Om het gebruik voor mentoren te verduidelijken, is er nu in opdracht van OPeRA een animatievideo gemaakt. Deze legt uit hoe de wegwijzer gebruikt kan worden in een gesprek met een leerling. Na het gesprek kan de leerling zich zelfstandig inschrijven voor een bij zijn loopbaan passende activiteit bij de instelling van zijn of haar keuze.

Download de wegwijzer

Minister Dijkgraaf van Onderwijs schetste maandag in zijn ogen een probleem: in het studiejaar 2021-2022 waren er ruim 30.000 nieuwe voortijdige schoolverlaters, het hoogste aantal in tien jaar tijd. Het gaat vrijwel uitsluitend om mbo’ers die - mede door de coronacrisis - geen zin meer hadden in hun opleiding of die, doordat de economie draait als een tierelier, worden weggekaapt van vooral technische en zorggerelateerde opleidingen.

Want zeker in deze tijd van inflatie en hoge rekeningen is het voor veel jongeren hartstikke aantrekkelijk om te gaan werken en gelijk een salaris van een paar duizend euro per maand te pakken, blijkt uit een rondgang langs scholen, gemeenten en studenten. Niks mis mee, zou je op het eerste gezicht zeggen. De jongere komt vooruit in de maatschappij en het bedrijf dat hem aanneemt, kan zelf iemand kneden tot gespecialiseerd vakman.

Beren op de weg

Desondanks zien experts in onderwijsland, de politiek en zelfs de werkgevers beren op de weg door dit kortetermijndenken. De minister noemt het ‘eeuwig zonde’ om te zien dat jongeren om uiteenlopende redenen ervoor kiezen niet door te gaan met hun opleiding. ,,Uiteindelijk geeft een opleiding of startkwalificatie (een diploma waarmee een jongere onder de achttien de arbeidsmarkt op kan, red.) houvast in het leven.’’

Doekle Terpstra is voorzitter van Techniek Nederland, een sector die een schreeuwend tekort heeft aan vakmensen. Toch zegt ook hij: ,,Je moet zogeheten ‘groenpluk’ altijd zien te voorkomen. Bij sommige werkgevers is de verleiding groot om tegen een goed bevallende stagiair te zeggen: ‘Kom bij mij in dienst en dat diploma komt nog wel een keer.’ Maar het bedrijfsleven heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid om jongeren in het beroepsonderwijs de samenleving in te gidsen en ondernemers in de technieksector pakken die ook.’’

Daar komt nog bij dat het ontbreken van dat papiertje op een gegeven moment tegen iemand kan gaan werken, als de arbeidsmarkt verandert. ,,Je opleiding niet afronden, maakt je kwetsbaar’’, zegt voorzitter Adnan Tekin van de MBO Raad. Het zijn vaak werknemers zonder diploma’s die als eersten worden ontslagen als het economisch slechter gaat. ,,En dan weer ‘aan de bak’ komen is zonder afgeronde opleiding erg lastig’’, aldus Tekin. ,,Ook is een diploma belangrijk als basis om tijdens je loopbaan bij te kunnen leren, of je te kunnen laten omscholen.’’
 

Niet alleen het geld telt

Het voortijdig inruilen van een mbo-opleiding voor een baan heeft ook een praktische reden, die niet alleen met geld te maken heeft: veel jongeren op dit niveau leren beter in de praktijk dan op school. Ook die jongeren moeten de ruimte krijgen, vindt Terpstra (Techniek Nederland). ,,Er is een te grote fixatie op het behalen van dat diploma. Ik vind het veel interessanter om na te denken over onderwijs waarbij zijinstromers certificaten stapelen. Gelukkig proef ik bij steeds meer bedrijven de bereidheid om technische vakmensen mee te nemen in een levenslang ontwikkeltraject, mét een langjarige baangarantie.’’

Kamerlid Zohair El Yassini (VVD) heeft de minister afgelopen jaar al opgeroepen met een aanvalsplan te komen om de toename van voortijdig schoolverlaters in het mbo te stoppen. Hij noemt het ‘een valse start’ als mbo’ers zich zonder afgeronde opleiding ‘al laten verleiden tot een baan’. El Yassini pleit ervoor dat werklustige jongeren de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL-route) op het mbo gaan volgen. Zo kunnen ze aan de bak en verdienen ze geld. Ook wil de liberaal dat studies met weinig arbeidsmarktperspectief verantwoord worden afgebouwd. Dus: geef jongeren met een drang om te werken die kans, maar hou ze er ook bij op een opleiding. Is dit de oplossing? Voorzitter Jelmer Becker van de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB MBO) waarschuwt wel dat het gaat over een groep kwetsbare jongeren, die je niet zomaar los kunt laten. ,,Veel van hen worden door meerdere oorzaken gedwongen om te stoppen en geld te verdienen. Geef ze al vanaf het middelbaar onderwijs dus goede begeleiding mee, scholen hebben die plicht, en hou dat vol op de mbo-opleiding. Zodat ze zich net zoveel waard voelen als iedere andere student.’’

Bron: AD 4 april 2023

Dijkgraaf richt zich met zijn aanvalsplan ook op de aanpak van structurele oorzaken; het voorkomen van uitval door een soepele doorstroom bij een verkeerde opleidingskeuze, betere begeleiding en meer onderwijsruimte voor studenten die eigenlijk liever werken, dan op school zitten.

Meer lezen

Op basis van het onderzoek identificeert VHTO een aantal risico’s binnen LOB die ervoor kunnen zorgen dat genderstereotypen een rol spelen in het (studie)keuzeproces van leerlingen. VHTO adviseert onder meer:

• begin op tijd met LOB en laat leerlingen vaak kennismaken met verschillende beroepen en verschillende (counterstereotiepe) beroepsbeoefenaars;

• maak decanen, mentoren en docenten ervan bewust dat ze onbewuste genderstereotiepe opvattingen kunnen hebben over leerlingen en dat dit invloed kan hebben op de profiel- en studieadviezen die ze geven;

• toets LOB-methoden en -testen op genderstereotiepe taal- en beeldgebruik;

• veranker het tegengaan van genderstereotypen in het beleid rondom LOB;

• houd er rekening mee dat andere kenmerken van leerlingen dan hun gender, zoals het inkomen van hun ouders, hun biculturele achtergrond, hun geloof enzovoort ook kunnen resulteren in stereotypen die de keuzes van leerlingen nóg verder kunnen beperken.

Lees het volledige adviesrapport

Wil jij weten hoe  je met LOB stereotype keuzes kunt doorbreken? Stuur dan een mail naar info@expertisepuntlob.nl of benader je regio-contactpersoon.

Associate degree-opleidingen nemen nog steeds toe in aantal en in aantal deelnemers en hebben daarmee een stevige positie bemachtigd in het hoger onderwijs.

Dit rapport doet verslag van de meerjarige monitor (2018-2022) die is uitgevoerd na de verzelfstandiging van de Ad. Daarin staat drie thema’s centraal:

1. het onderwijsaanbod

2. de Ad-student

3. de arbeidsmarktpositie na afstuderen.

Download het rapport Een stevige positie in het hoger onderwijs

In de diverse procesketens staat beschreven welke rol LOB hierin heeft en zijn verwijzingen naar praktische tools en handreikingen van het Expertisepunt LOB opgenomen. Zo worden onderwijsteams vanuit de eigen taak ondersteund en wegwijs gemaakt bij het vormgeven van loopbaanontwikkeling.

• Meer weten? Lees de nieuwsbriefspecial MORA Onderwijskwaliteit

Deze twaalf leerlabs zijn ieder op hun eigen manier aan de slag gegaan met de samenwerking tussen vo en mbo en het verbeteren van de aansluiting tussen beide soorten onderwijs. Er is veel werk verzet, er waren hoogtepunten en er waren hobbels die genomen moesten worden. De opbrengsten zijn gebundeld in een digizine. In tien interviewartikelen met in totaal twaalf leerlabs zijn veel leerlessen en inzichten opgetekend. In een rode‑draad‑artikel zijn de praktijkervaringen samengevat en vertaald naar enkele inzichtelijke modellen en conceptuele kapstokken.

Bekijk het magazine